معرفی مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان
علم و دانش نه تنها در فرهنگ اسلامی بلکه در فرهنگ ایران ریشه ای عمیق دارد. وقف علمی نیز موضوعی است که از گذشته های دور در کشور ما مورد توجه بوده است و زمانی بزرگ ترین خیرات و وقف ها در زمینه ساخت و تجهیز مدارس و همچنین حوزه های علمیه و کتابخانه ها را در کشور شاهد بودیم.این در حالی است که امروزه مراکز علمی و دانشگاهی کمتر از منابع وقف بهره مند می شوند. بررسی های انجام شده نشان می دهد بسیاری از دانشگاه های بزرگ در سطح دنیا بخش قابل توجهی از هزینه های تحقیقاتی و پژوهشی خود را از طریق منبع وقف تأمین می کنند و حتی گاهی دولت از دانشگاه ها کمک مالی دریافت می کند.
به نظر می رسد یکی از راه های رواج این سنت پسندیده، راه اندازی مراکز و انجمن های خیریه بر اساس رویکردهای جدیدی است که بتواند تضمین کننده رواج فرهنگ وقف در مراکز علمی و پژوهشی در سطح کشور باشد. در کشور ما بستر مناسبی برای رواج این فرهنگ فراهم است و گسترش این فرهنگ در مراکز علمی می تواند راهکار مناسبی برای حمایت از تحقیقات علمی در کشور باشد.
بی شک استفاده از توان مالی خیرین و نیکوکاران برای انجام تحقیقات و تولید داروها و توسعه روش های درمان جدید به مراتب از بهره گیری از توان این افراد برای خرید دارو و اعزام بیماران به مراکز درمانی خارج از کشور بهتر است. اگر چنین بستری در کشور فراهم باشد نیکوکاران می توانند در انجام امور خیریه علمی همکاری داشته باشند. لذا چنانچه یک دارو یا یک روش درمانی را در داخل کشور توسعه دهیم می توانیم تعداد زیادی از بیماران را از مزیت های آن بهره مند کنیم و این در حالی است که به این ترتیب زمینه ای برای حمایت از پژوهشگران داخلی نیز فراهم خواهد شد. در فرهنگ اسلامی و ایرانی نیز امور مربوط به وقف سنتی دیرینه و شناخته شده است و بدون تردید شکل گیری یا راه اندازی مراکز خیریه علمی می تواند در تقویت این سنت در حوزه علم و فناوری نقش مهمی داشته باشد. اختصاص خیرات علمی به حوزه علم و فناوری نه تنها می تواند تأمین کننده سرمایه برای راه اندازی کسب و کارهای دانش بنیان برای کسب درآمد و توسعه علمی باشد بلکه می تواند به منزله دستیابی به فناوری هایی باشد که اثرات و خیرات آن نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح جهانی نیز ماندگار شود.
تشویق و حمایت از برتری ها و نوآوری ها در هر حوزه ای به ویژه حوزه های علمی در توسعه راهکارهایی به منظور همکاری و هماهنگی بین محققان و مراکز علمی نقش بسیار مهمی دارد. در حقیقت با استفاده از راهکارهای تشویقی می توان بستری برای بهره گیری از دانش و تخصص این افراد فراهم کرد. از سوی دیگر باید توجه داشت دولت نمی تواند به تنهایی از عهده مالی و مدیریتی این کار برآید. در حوزه علم و فناوری نیز مردم باید از ساختارهای علم و فناوری حمایت کنند. یکی از راه های رسیدن به این هدف راه اندازی انجمن های خیریه است. مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان نیز با همین هدف راه اندازی شده است. این مؤسسه، شاهراهی ارتباطی میان مخترعان، نوآوران و پژوهشگران از یک سو و خیرین و نیکوکاران از سوی دیگر است. مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان، مؤسسه ای غیرانتفاعی و غیردولتی است که همه دانشمندان و محققان می توانند از آن بهره مند شوند. مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان با هدف جمع آوری منابع مالی مردمی و دولتی برای توسعه علم و فناوری راه اندازی شده است. همه نیکوکاران، دانشمندان و صنعتگران می توانند به روش های مختلف از طریق اهدای سرمایه، سهام، وجوه نقدی، حق امتیاز و حق نشر و تالیف آثار هنری یا وقف زمین و مزرعه با این مؤسسه همکاری داشته باشند.
شایان ذکر است مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان با دیگر انجمن ها و بنیادهای حمایتی در تعامل است. بهره مندی از حمایت های این مؤسسه مستلزم عبور از مراحل متعددی است و قابل توجیه بودن طرح ارائه شده باید مورد تأیید قرار گیرد. اختصاص اعتبار به یک طرح پژوهشی در شرایطی انجام می شود که طرح ارائه شده در نهایت به نفع مردم باشد و بتوان در ازای اعتبار اختصاص داده شده در سطح دنیا اعتبار کسب کرد. اگرچه در کشور ما در سال های اخیر اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده، اما به نظر می رسد فرهنگ سازی می تواند نقش مهمی در تضمین موفقیت این برنامه ها داشته باشد. شاید گنجاندن موضوعاتی درباره خیرات علمی در کتاب های درسی یا تولید آثار مکتوب درباره این موضوع راه مناسبی برای فرهنگ سازی و نهادینه شدن وقف علمی در کشور باشد. مؤسسه خیرین پژوهش سلامت رویان در آغاز راه است و این حرکت می تواند تا ۵۰ سال آینده در تغییر جایگاه علمی – پژوهشی پژوهشگاه رویان و کشور در حوزه علم و فناوری تأثیرگذار باشد.
پژوهشگاه رویان هشتم خرداد ماه سال ۱۳۷۰ به عنوان مرکز جراحی محدود با هدف ارائه خدمات درمانی به زوج‌های نابارور و پژوهش و آموزش در زمینه علوم باروری و ناباروری توسط زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی و گروهی از پژوهشگران و همکارانش در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران تاسیس شد. پژوهشگاه رویان در سال‌های ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷ به ترتیب مجوز مراکز تحقیقات علوم سلولی و مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل را از شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کرد و آبان ماه ۱۳۸۸ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارتقای آن از پژوهشکده به پژوهشگاه رویان موافقت کرد.
این پژوهشگاه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و نیز درمانی خود را در قالب سه پژوهشکده و سه مرکز خدمات تخصصی (مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری، مرکز سلول درمانی و کلینیک دیابت) با راهبرد از علم تا کاربرد انجام می‌دهد.
پژوهشکده زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی رویان: این پژوهشکده در زمینه طب پیوند با شناخت مبانی پایه زیست‌شناسی سلول‌های بنیادی، توسعه تحقیقات ترجمانی سلول‌های بنیادی روی حیوانات آزمایشگاهی و انجام کارآزمایی‌های بالینی فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی سلول‌های بنیادی و زیست‌شناسی تکوینی، فناوری نانو و زیست مواد، زیست پزشکی ترمیمی و سلول درمانی، زیست‌شناسی سامانه‌های مولکولی است.
پژوهشکده پزشکی تولید مثل رویان: این پژوهشکده در زمینه افزایش میزان باروری، سلامت جنین و بهبود سلامت جامعه از طریق تحقیق و درمان ناباروری در حوزه‌های مختلف تولید مثل فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی ژنتیک تولید مثل، جنین شناسی، اپیدمیولوژی و سلامت باروری، اندوکرینولوژی و ناباروری زنان، آندرولوژی، تصویربرداری تولید مثل است.
پژوهشکده زیست فناوری: این پژوهشکده در زمینه تولید دام و محصولات وابسته مرتبط با زیست‌فناوری آن فعالیت دارد. پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی مهندسی ژنتیک، زیست‌شناسی سلول جنسی و گروه زیست فناوری است.
خیرین با آغوش باز از فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی که قرار بود در پژوهشگاه رویان انجام شود، استقبال کردند که نتیجه آن انجام تحقیقات و پژوهش های ارزشمند در زمینه های مختلف شد. افراد زیادی با حمایت رویان در درمان ناباروری به نتیجه موفقیت آمیزی می رسند و ثواب این کار به پای افراد خیری نوشته می شود که در تأسیس این مرکز همکاری داشته اند. مردم با دیدن نتیجه آنچه در این مسیر تجربه شده است به تدریج با این سنت ارزشمند آشنا می شوند.
